KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH HỌC THUẬT BẰNG TIẾNG TRUNG: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
- Thứ ba - 23/12/2025 15:40
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự gia tăng mạnh mẽ của giao lưu học thuật quốc tế, tiếng Trung ngày càng giữ vai trò quan trọng trong nghiên cứu khoa học, giáo dục và hợp tác khu vực. Đối với sinh viên chuyên ngành tiếng Trung ở bậc đại học, việc sử dụng thành thạo ngôn ngữ không chỉ dừng lại ở giao tiếp thông thường mà còn phải đạt tới trình độ học thuật, trong đó kỹ năng thuyết trình học thuật bằng tiếng Trung là một năng lực then chốt.
Thuyết trình học thuật giúp sinh viên trình bày quan điểm, báo cáo kết quả nghiên cứu, tham gia hội thảo, seminar và bảo vệ các đề tài khoa học bằng tiếng Trung một cách mạch lạc, logic và thuyết phục. Đây cũng là cơ hội để người học rèn luyện tư duy học thuật, khả năng lập luận và phản biện, đồng thời nâng cao sự tự tin khi sử dụng tiếng Trung trong các tình huống học thuật trang trọng. Tuy nhiên, trên thực tế, kỹ năng này vẫn chưa được quan tâm đúng mức trong quá trình đào tạo, dẫn đến nhiều hạn chế trong năng lực sử dụng tiếng Trung ở trình độ cao của sinh viên.
Thuyết trình học thuật giúp sinh viên trình bày quan điểm, báo cáo kết quả nghiên cứu, tham gia hội thảo, seminar và bảo vệ các đề tài khoa học bằng tiếng Trung một cách mạch lạc, logic và thuyết phục. Đây cũng là cơ hội để người học rèn luyện tư duy học thuật, khả năng lập luận và phản biện, đồng thời nâng cao sự tự tin khi sử dụng tiếng Trung trong các tình huống học thuật trang trọng. Tuy nhiên, trên thực tế, kỹ năng này vẫn chưa được quan tâm đúng mức trong quá trình đào tạo, dẫn đến nhiều hạn chế trong năng lực sử dụng tiếng Trung ở trình độ cao của sinh viên.
1. Thực trạng kỹ năng thuyết trình học thuật bằng tiếng Trung
Thực tế giảng dạy cho thấy, nhiều sinh viên gặp không ít khó khăn khi thực hiện thuyết trình học thuật bằng tiếng Trung. Trước hết, vốn từ vựng học thuật của sinh viên còn hạn chế, đặc biệt là các thuật ngữ chuyên ngành và những cấu trúc diễn đạt mang tính trừu tượng. Điều này khiến bài thuyết trình thường mang tính liệt kê, đơn giản, chưa thể hiện được chiều sâu học thuật cần thiết.
Bên cạnh đó, sinh viên chưa quen với phong cách diễn đạt học thuật bằng tiếng Trung. Việc sử dụng liên từ, cấu trúc lập luận, cách trình bày luận điểm – luận cứ – kết luận còn rời rạc, thiếu tính logic. Nhiều bài thuyết trình vẫn mang nặng phong cách nói chuyện đời thường, chưa phù hợp với yêu cầu của môi trường học thuật.
Ngoài yếu tố ngôn ngữ, tâm lý e ngại và thiếu tự tin khi nói trước đám đông cũng là một trở ngại lớn. Sinh viên thường nói với tốc độ không ổn định, phát âm chưa chuẩn, ngữ điệu đơn điệu và ít có sự tương tác với người nghe. Khi được đặt câu hỏi phản biện, nhiều sinh viên lúng túng, khó diễn đạt ý kiến của mình một cách rõ ràng bằng tiếng Trung.
Đáng chú ý, hoạt động thuyết trình trong lớp học hiện nay chủ yếu dừng lại ở việc trình bày nội dung đã chuẩn bị sẵn, ít chú trọng đến tư duy phản biện, khả năng phân tích và tổng hợp thông tin. Do đó, sinh viên chưa phát huy được vai trò chủ động, sáng tạo trong quá trình học tập và nghiên cứu bằng tiếng Trung.
2. Giải pháp nâng cao kỹ năng thuyết trình học thuật bằng tiếng Trung
Để nâng cao kỹ năng thuyết trình học thuật cho sinh viên, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ phía chương trình đào tạo, giảng viên và bản thân người học.
Trước hết, cần tăng cường luyện tập thuyết trình theo các chủ đề học thuật ngay từ những học phần cơ sở. Việc làm quen sớm với thuyết trình sẽ giúp sinh viên hình thành thói quen sử dụng tiếng Trung trong bối cảnh học thuật, giảm bớt tâm lý e ngại khi đứng trước đám đông.
Thứ hai, giảng viên cần hướng dẫn sinh viên nắm vững cấu trúc thuyết trình học thuật chuẩn bằng tiếng Trung, bao gồm phần mở đầu giới thiệu đề tài, mục đích nghiên cứu; phần nội dung trình bày các luận điểm chính kèm theo dẫn chứng; và phần kết luận tổng hợp, đánh giá. Đồng thời, cần chú trọng rèn luyện cách sử dụng liên từ, câu chuyển ý và các mẫu câu học thuật thường dùng.
Thứ ba, nên kết hợp hoạt động thuyết trình với phản biện và thảo luận nhóm. Thông qua việc đặt câu hỏi, trao đổi ý kiến và bảo vệ quan điểm, sinh viên sẽ từng bước nâng cao khả năng lập luận, tư duy phản biện và phản xạ ngôn ngữ bằng tiếng Trung.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ và các phương tiện hỗ trợ như slide trình chiếu, video, sơ đồ tư duy cũng góp phần nâng cao hiệu quả thuyết trình. Sinh viên cần được hướng dẫn cách thiết kế slide khoa học, ngắn gọn, sử dụng ngôn ngữ học thuật phù hợp và kết hợp hài hòa giữa lời nói với hình ảnh minh họa.
3. Kết luận
Phát triển kỹ năng thuyết trình học thuật bằng tiếng Trung là yêu cầu tất yếu trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu hội nhập và giao lưu học thuật quốc tế. Thông qua việc đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường môi trường rèn luyện và phát huy tính chủ động của sinh viên, kỹ năng này sẽ từng bước được nâng cao. Qua đó, sinh viên không chỉ cải thiện khả năng sử dụng tiếng Trung ở trình độ học thuật mà còn hình thành tư duy nghiên cứu độc lập, tự tin tham gia vào các hoạt động học thuật trong và ngoài nước.